Theo chuyên gia phong thủy Nguyễn Song Hà, một số lưu ý truyền miệng trong dân gian về ngày Tết Đoan Ngọ như sau:
Mùng 5 tháng 5 âm là ngày mấy Dương lịch?
Theo lịch vạn niên, ngày mùng 5 tháng 5 âm lịch năm 2024 sẽ rơi vào thứ Hai, ngày 10 tháng 6 dương lịch (tức 10/06/2024).
Lịch Tết Đoan Ngọ 2024 (Nguồn: Internet)
Thực hiện nghi thức giết sâu bọ
Người xưa quan niệm rằng, trong cơ thể con người, nhất là bộ phận tiêu hoá thường có sâu bọ ẩn sống, nếu không diệt trừ thì sâu bọ ngày càng sinh sôi nảy nở gây nguy hại cho con người. Sâu bọ này chỉ lộ diện vào ngày 5/5 Âm lịch nên phải làm lễ trừ sâu bọ vào ngày này.
Theo quan niệm cổ truyền, có thể giết sâu bọ bằng cách ăn thức ăn, hoa quả, rượu nếp vào ngày 5/5. Người miền Bắc thường diệt sâu bọ ngay khi thức dậy vào sáng sớm và diệt sâu bọ bằng thức ăn, nhất là bằng rượu nếp, bánh tro và hoa quả…
Với trẻ em: Sáng sớm ngủ dậy khi trẻ còn ở trên giường cho trẻ ăn hoa quả, ít rượu nếp, trứng luộc, bôi hồng hoàng vào thóp đầu, vào ngực, vào rốn để diệt sâu bọ. Sau đó mới đi rửa mặt mũi, chân tay, đánh răng rửa mặt.
Với người lớn: Sáng ngủ dậy không được đặt chân xuống đất mà phải súc miệng 3 lần cho sạch sâu bọ, tiếp đó ăn một quả trứng vịt luộc. Sau đó bước chân ra khỏi giường uống một ít rượu (hoặc ăn một bát rượu nếp) cho sâu bọ say, tiếp đó ăn trái cây cho sâu bọ chết.
Mâm cúng Tết Đoan Ngọ thường có những món gì?
Một mâm cúng Tết Đoan Ngọ thường có những món sau: 9 hoa đồng tiền màu đỏ, mâm cơm chay, bánh gói chay, ba chén rượu, cơm rượu, vàng mã, mâm ngũ vị, ba chén nước trà, vài nhánh đài sen.
Tết Đoan Ngọ ngày 5/5 âm lịch hàng năm không chỉ là dịp để tưởng nhớ tổ tiên mà còn là cơ hội để mọi người gắn kết với gia đình và truyền thống dân tộc. Hy vọng với những thông tin trên, bạn đã hiểu thêm về ý nghĩa và các hoạt động đặc trưng trong ngày lễ này. Chúc bạn và gia đình có một ngày Tết Đoan Ngọ với nhiều niềm vui và hạnh phúc. Đừng quên theo dõi các blog của Nguyễn Kim để cập nhật nhanh những ngày lễ quan trọng khác trong năm nhé!
Theo quan niệm truyền thống, có một số điều kiêng kỵ, không nên làm trong ngày Tết Đoan Ngọ để tránh vận xui.
Những việc nên làm trong ngày Tết Đoan Ngọ tại Việt Nam
Tại thời khắc mặt trời lên đến đỉnh đầu vào ngày Tết Đoan Ngọ, người dân sẽ bắt đầu đi khảo cây. Đây là một hành động đánh vào cây để kiểm tra những vấn đề mà cây đó đang gặp phải.
Để thực hiện phong tục này cần có 2 người: Một người đóng vai cây và phải trèo lên cây, một người cầm dao gõ vào gốc cây và vấn đáp một số câu hỏi như: Mùa sau cây có ra nhiều quả không? Tại sao năm nay lại cho ra ít quả thế?...
Theo quan niệm của ông bà xưa thì để diệt các “sâu bọ” trong người thì phải ăn trái cây đầu mùa. Những loại cái cây dâng lên tổ tiên không những tốt cho sức khỏe mà còn nhằm mục đích mong muốn đời sống sung túc. Việc ăn trái cây cũng giúp bổ sung thêm các dưỡng chất cần thiết cho cơ thể để tăng sức đề kháng bảo vệ khỏi những bệnh tật nguy hại.
Ăn trái cây ngày Tết Đoan Ngọ giúp phòng tránh bệnh tật (Nguồn: Internet)
Bánh ú là một loại bánh truyền thống của người Việt và không thể thiếu trong các dịp lễ quan trọng ở nước ta. Bánh có đặc tính mát và dễ tiêu có tác dụng trung hòa các loại thức ăn nhiệt nóng, khó tiêu. Bên cạnh đó, bánh còn giúp thải độc cơ thể, có tác dụng lợi tiểu, phòng các loại bệnh sỏi thận và gút…
Xem thêm: Cách làm bánh tro (bánh gio) cho dịp Tết Đoan Ngọ
Đây là món ăn đặc trưng của người miền Nam vào ngày Tết Đoan Ngọ. Chè được làm từ bột nếp, bên trong là nhân đậu xanh, khi ăn kèm với nước cốt dừa tạo nên hương vị thanh mát, thơm ngon.
Đây là món ăn không thể thiếu của người Huế mỗi khi đến dịp tết Đoan Ngọ. Hạt kê được xay và loại bỏ lớp vỏ rồi đun sôi cho đến khi nở mềm, có độ đặc sền sệt, sau đó thêm nước đường cùng một chút gừng là sẽ được một nồi chè kê thơm phức, vô cùng hấp dẫn.
Cơm rượu nếp cẩm là cơm từ gạo nếp cẩm nấu lên men với rượu. Món này có vị ngọt, chữa các bệnh suy nhược cơ thể, trị chứng ra mồ hôi trộm và làm giảm cơn khát…
Đây là phong tục thể hiện mong muốn sức khỏe dồi dào, đẩy lùi các bệnh tật của người xưa để lại.
Ăn rượu nếp cẩm nhằm đẩy lùi bệnh tật (Nguồn: Internet)
Xem thêm: 3 Cách Nấu Cơm Rượu Nếp Miền Bắc, Nam, Nếp Than Đón Tết Đoan Ngọ
Thịt vịt theo nhiều nghiên cứu có những dưỡng chất và tính mát có tác dụng giải nhiệt cơ thể rất tốt. Và việc bổ sung những chất tốt cho sức khỏe là mục tiêu mà mọi người trong ngày Tết Đoan Ngọ hướng đến.
Theo truyền thống người Việt Nam, dùng cây mùi đun nước để tắm vào ngày mùng 5 tháng 5 sẽ giúp cơ thể thoát nhiều mồ hôi, thư giãn và trị được bệnh tật.
Theo quan niệm truyền thống, 12 giờ trưa là thời điểm dương khí tốt nhất vì ánh nắng tỏa ra nhiều nhất. Do đó hái lá thuốc vào thời điểm đó sẽ có tác dụng trị bệnh hiệu quả hơn.
Tuy nhiên, phong tục này chỉ diễn ra ở một số địa phương.
Hái lá thuốc là nét đẹp truyền thống của ngày Tết Đoan Ngọ tại Việt Nam (Nguồn: Internet)
Tết Đoan Ngọ được xem là ngày lành trong trong năm nên sẽ vô cùng thích hợp để phóng sinh. Phóng sinh là việc thiện và sẽ mang lại phước lành, may mắn cho người thực hiện.
Ngày 5/5 là ngày gì? Nguồn gốc và ý nghĩa của ngày Tết Đoan Ngọ
Ngày 5/5 âm lịch là Tết Đoan Ngọ hay còn được gọi là Tết Đoan Dương. Đây là một ngày lễ tết truyền thống lâu đời ở nước ta. Đây là thời điểm mà người dân tiến hành nghi thức “Giết sâu bọ”, làm lễ tạ ơn tổ tiên, trời đất, vạn vật và ăn mừng mùa vụ thành công.
Đoan trong Đoan Ngọ được hiểu là “mở đầu”, còn Ngọ là “giữa trưa”, cụm từ “Đoan Ngọ” có nghĩa là “bắt đầu giữa trưa” nhằm thông báo sự bắt đầu của ngày mở đầu những chuỗi ngày nắng nóng nhất trong năm. Cái tên này đã nói lên sự quan sát cẩn thận của người nông dân trồng lúa đối với thời tiết nhằm mục đích giúp trồng trọt thuận lợi tạo nên một năm đủ đầy.
Tết Đoan Ngọ hàng năm cũng là dịp để con cháu, họ hàng ở nhiều nơi tụ họp bên nhau mừng lễ và cầu chúc cho một năm mưa thuận gió hòa.
Ngoài ra, đối với một số nước Đông Á như: Triều Tiên, Nhật Bản, Trung Quốc, Hàn Quốc, Đài Loan… thì mùng 5 tháng 5 được xem là ngày Tết truyền thống.
Ngày 5/5 âm lịch là ngày gì? (Nguồn: Internet)
Nguồn gốc của ngày Tết Đoan Ngọ
Theo truyền thuyết kể lại, một ngày sau khi thu hoạch, nông dân đang ăn mừng vì vụ mùa bội thu thì sâu bọ năm ấy lại kéo dày ăn hết lương thực, thực phẩm đã thu hoạch. Ngay khi mọi người chưa biết cách xử lý vấn nạn sâu hại này như thế nào thì bỗng nhiên có một ông lão từ xa đi tới và tự xưng là Đôi Truân. Ông chỉ cho mỗi nhà dân lập một đàn cúng gồm đơn giản gồm có bánh tro, trái cây, sau đó ra trước nhà mình vận động thể dục. Mọi người làm theo và chỉ một lúc sau, sâu bọ đàn lũ té ngã rã rượi.
Lão ông còn căn dặn thêm: “Sâu bọ hằng năm vào ngày này rất hung hăng, mỗi năm vào đúng ngày này cứ làm theo những gì ta đã dặn thì sẽ trị được chúng”. Dân chúng định cảm tạ thì ông lão đã đi đâu mất. Để tưởng nhớ việc này, dân chúng đặt cho ngày 5 tháng 5 hằng năm là ngày "Tết diệt sâu bọ" hay còn gọi là "Tết Đoan ngọ" vì giờ cúng thường vào giữa giờ Ngọ.
Nguồn gốc của ngày Tết Đoan Ngọ 5/5 là gì? (Nguồn: Internet)
Xem thêm: Học nhanh cách làm bánh tro dâng tổ tiên ngày Tết Đoan Ngọ
Ở Việt Nam, Tết Đoan Ngọ (ngày 5/5) là ngày Tết diệt sâu bọ và thờ cúng tổ tiên. Vì đây là thời điểm chuyển mùa, chuyển tiết nên sâu bọ và dịch bệnh dễ phát sinh, do đó dân ta có tục trừ trùng phòng bệnh.
Đây là thời điểm cây trái bắt đầu đơm hoa kết quả của năm vì vậy mà hoa quả là các món đồ cúng không thể thiếu. Bên cạnh đó, tùy theo phong tục tập quán của từng địa phương cũng sẽ có thêm những món ăn khác nhau.
Ngày tết Đoan Ngọ mọi người cần chuẩn bị đồ cúng từ sớm để dân lên ông bà tổ tiên nên không khí lúc này nhộn nhịp, vui vẻ không khác gì ngày Tết. Khi hoàn thành thủ tục thì cả nhà sẽ tụ họp ăn uống những món ăn truyền thống cùng nhau. Ngày lễ 5/5 cũng là dịp để mọi người trong gia đình sum họp, quây quần bên nhau, giúp gắn kết mọi người lại với nhau.
Ý nghĩa của ngày Tết Đoan Ngọ ở Việt Nam (Nguồn: Internet)
Đếm ngược đến ngày mùng 5/5 Âm lịch, chúng ta còn chưa đầy 2 tháng nữa là sẽ đến Tết Đoan Ngọ.
